Kluczowe wyzwania w zakresie surowców krytycznych – wyzwania po stronie podaży i popytu

Decision Analysis Services (DAS) to niezależna firma świadcząca profesjonalne usługi doradcze. Oferujemy wsparcie klientom na całym świecie w sektorach energetyki, obronnym, administracji publicznej, ochrony zdrowia oraz transportu. Specjalizujemy się w łączeniu strategii z realizacją operacyjną.

W DAS łączymy nasze doświadczenie w zarządzaniu ryzykiem, analizach predykcyjnych, modelowaniu podaży i popytu, prognozowaniu rozwoju technologii oraz obszarze surowców krytycznych, aby zapewnić kluczowe wsparcie podmiotom zaangażowanym w technologie energetyczne związane z osiąganiem neutralności klimatycznej oraz realizację powiązanych projektów strategicznych. Nasze pionierskie działania pomagają klientom lepiej rozumieć i zarządzać ryzykiem oraz wyzwaniami związanymi z popytem i podażą surowców krytycznych.

Wprowadzenie

Wszystkie produkty powstają z wykorzystaniem kluczowych surowców i minerałów. Minerały te mogą być wydobywane tysiące kilometrów od miejsca, w którym dany produkt jest wytwarzany. Następnie są rafinowane i przetwarzane – często w wielu zakładach zlokalizowanych w różnych krajach – w ramach złożonego, globalnego łańcucha dostaw. Minerały i surowce uznaje się za „krytyczne”, jeśli charakteryzują się wysokim wpływem na gospodarkę oraz ryzykiem w zakresie globalnej dostępności. Do powszechnie rozpoznawanych materiałów krytycznych zalicza się m.in. lit, nikiel, kobalt, grafit oraz pierwiastki ziem rzadkich.

Minerały i surowce krytyczne odgrywają kluczową rolę w funkcjonowaniu wielu nowoczesnych technologii i są nieodzowną częścią naszego codziennego życia – niezależnie od tego, czy chodzi o nikiel w telefonach komórkowych, lit i grafit w akumulatorach pojazdów elektrycznych, pierwiastki ziem rzadkich w medycznych skanerach MRI, czy kobalt w nadstopach stosowanych w lotnictwie. Jednak szybkie tempo globalnego postępu technologicznego, w połączeniu z ograniczoną dostępnością i nierównomiernym rozmieszczeniem tych materiałów na świecie, wywiera presję na łańcuchy dostaw. Dodatkowo, rosnąca niepewność geopolityczna oraz coraz bardziej rygorystyczne wymagania dotyczące zrównoważonego pozyskiwania surowców powodują, że na całym świecie nasila się konkurencja o zabezpieczenie wystarczających i długoterminowych dostaw.

Rola surowców krytycznych w transformacji energetycznej

Transformacja energetyczna wiąże się ze szczególnie silnym uzależnieniem od surowców krytycznych, które są niezbędne do produkcji technologii nisko i zeroemisyjnych. Technologie OZE zawierają znacznie większe ilości surowców krytycznych niż ich odpowiedniki oparte na paliwach kopalnych. Przykładowo, masa surowców krytycznych wykorzystywanych w samochodach elektrycznych (w tym grafit, nikiel, mangan, kobalt, lit) jest około sześciokrotnie większa niż w pojazdach z silnikami spalinowymi. Technologie takie jak morskie i lądowe farmy wiatrowe, energetyka jądrowa oraz fotowoltaika wymagają od dwóch do sześciu razy więcej materiałów krytycznych na każdy megawat wyprodukowanej energii niż elektrownie węglowe[i].

Równolegle z rozwojem technologii nisko i zeroemisyjnych niezbędne są znaczące inwestycje infrastrukturalne, aby zrealizować zobowiązania rządu Wielkiej Brytanii względem kluczowych celów środowiskowych: 1) osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 roku oraz 2) pełnej dekarbonizacji systemu elektroenergetycznego do 2030 roku.
Jednak silna koncentracja na rozwoju i wdrażaniu tych technologii – takich jak turbiny wiatrowe, farmy fotowoltaiczne czy technologie wodorowe – może spowodować, że zapotrzebowanie na surowce krytyczne niezbędne do budowy infrastruktury wspierającej cel „net zero” zostanie niedoszacowane lub pominięte.

Skala i poziom złożoności zapotrzebowania na surowce niezbędne do realizacji krajowych i globalnych celów transformacji energetycznej pozostają w dużej mierze nieokreślone. Ta istotna niewiadoma stanowi poważne zagrożenie zarówno na poziomie krajowym, jak i międzynarodowym — ponieważ niepewność w zakresie popytu oraz wyzwania związane z łańcuchami dostaw mogą opóźniać realizację kluczowych projektów, przeprowadzenie transformacji energetycznej oraz rozwój infrastruktury krytycznej.

Znaczenie prognozowania ryzyk związanych z podażą i popytem

Dogłębne zrozumienie problemów podażowych oraz przyszłych ryzyk związanych z krytycznymi minerałami i surowcami – jak również prognozowanego popytu – ma kluczowe znaczenie dla rządów, przedsiębiorstw oraz inwestorów zaangażowanych w łańcuchy dostaw tych surowców. Inwestorzy na każdym etapie łańcucha wartości – od wydobycia po produkcję komponentów – potrzebują przewidywalności popytu, aby przyciągnąć i utrzymać kapitał. Zarówno biznes, jak i administracja publiczna wymagają kompleksowej, systemowej analizy, która umożliwi wypracowanie zrównoważonych ścieżek zaopatrzenia, wesprze decyzje inwestycyjne i strategiczne priorytetyzowanie oraz ukierunkuje działania w zakresie badań i rozwoju alternatywnych materiałów i rozwiązań podażowych.

Potwierdza to opublikowana przez rząd Wielkiej Brytanii Strategia dotycząca surowców krytycznych[ii], która podkreśla konieczność budowania odpornych łańcuchów dostaw oraz zrozumienia zależności i przyszłych trendów popytowych, które mogą negatywnie wpłynąć na dostępność materiałów niezbędnych do realizacji brytyjskiej strategii przemysłowej.